Ինչպես ճնճղուկը, որ թեև ամբողջ մարմնով չէ ընկած թակարդի մեջ, այլ միայն մարմնի մի հատվածով, ենթադրենք՝ ոտքերով, բայց գտնվում է թակարդ դնողի իշխանության տակ, այդպես էլ մենք գտնվում ենք սատանայի իշխանության տակ, չնայած որ նրա կողմից բռնվում ենք ոչ թե ամբողջովին՝ թե՛ հավատքով և թե՛ կյանքով, այլ միայն կյանքով: Որովհետև Աստված ասում է. «Ոչ ամեն մարդ, որ ինձ «Տեր, Տեր» է ասում, երկնքի արքայությունը կմտնի, այլ նա, ով կատարում է կամքը իմ Հոր, որ երկնքում է» նորից. «Ես ձեզ երբեք չեմ ճանաչել, հեռու գնացեք ինձանից դուք ամենքդ, որ անօրինություն եք գործում» (Մատթ. 7:21, 23):

 

Տեսնում ես, որ հավատքն էլ մեզ ոչ մի օգուտ չի գալիս, եթե Տերը չի ճանաչում մեզ: Կույսերին էլ նույնպես ասվեց. «Ձեզ չեմ ճանաչում« (Մատթ. 25:12): Ի՞նչ օգուտ նրանց իրենց կուսությունից և բազում սխրագործություններից, եթե նրանց Տերը չի ճանաչում: Եվ շատ տեղերում ենք հանդիպում, երբ մարդիկ այնքան չեն քննվում հավատքի համար, որքան պատժվում են արատավոր կյանքի համար և հակառակը, երբեմն մարդիկ այնքան չեն քննվում կյանքի համար, որքան կործանվում են սխալ ուսմունքի համար, որովհետև երկուսն էլ փոխադարձ կապված են միմյանց հետ: Տեսնում ես, որ մենք, երբ չենք կատարում Աստծո կամքը, գտնվում ենք դիվային թակարդի մեջ: Եվ ոչ միայն ամբողջ կյանքի համար, այլև մեկ հանցանքի համար մարդիկ հաճախ գեհեն են նետվում, եթե չեն ունենում դրան համարժեք բարի գործեր: Այդպես էլ կույսերը պատժվեցին ոչ թե անառակության կամ շնության համար, կամ նախանձի ու թշնամության, հարբեցողության կամ սխալ հավատքի համար, այլ՝ յուղի անբավարարության պատճառով, այսինքն՝ ողորմության պակասի համար, որովհետև ողորմությունը յուղ է նշանակում: Եվ այն պատժվածները, ում ասվեց. «Հեռացեք ինձանից, անիծյալներ, դեպի հավիտենական կրակ», նույնպես դատապարտվել էին ոչ այլ բանի, քան Քրիստոսին չկերակրելու համար: Տեսնում ես, որ միայն ողորմության պակասությունը կարող է գեհենի կրակի մեջ գցել: Ինչո՞ւ, ասա՛ ինձ, պետք է պիտանի լինեն ողորմություն չտվողները: Դու ամեն օր պահք ես պահում. այն կույսերն էլ էին պահում, բայց դրանից ոչ մի օգուտ չստացան: Աղոթո՞ւմ ես. ի՞նչ կա դրա մեջ: Առանց ողորմության աղոթքն անպտուղ է:

 

Առանց դրա ամեն ինչ անմաքուր է և անօգուտ, առանց դրա առաքինությունների մեծ մասը կորչում է. «Ով չի սիրում եղբորը, չի ճանաչում Աստծուն» (Ա. Յովհ. 3:10, 4:8), ինչպե՞ս ես սիրում նրան, երբ չես ուզում բաժին հանել նրան այս փոքր և չնչին բարիքներից ինչ-որ մի բան: Դու ողջախոհություն ես ցուցաբերում ոչ թե տանջանքներից վախենալով, այլ նրա համար, որ բնությամբ այդպիսին ես: Իսկ եթե տանջանքների վախից ողջախոհություն ցուցաբերեիր՝ հաղթահարելով տառապանքներն ու ճնշումները, ապա դու ավելի ողորմած կլինեիր: Ինչո՞ւ. որովհետև վերջինս բնական ցանկություն է՝ սերմանված և արմատավորված մեր մարմնի մեջ, իսկ հարստության կիրքն այդպիսին չէ: Մենք կարող ենք Աստծուն նմանվել ողորմությամբ և կարեկցանքով: Իսկ եթե չունենք ողորմություն և կարեկցանք, ուրեմն ոչինչ չունենք: Աստված չասաց, թե եթե պահք պահեք, կնմանվեք մեր Հորը, կամ եթե կուսությունը պահեք կամ աղոթեք, այլ ասաց. »Գթասիրտ եղեք, ինչպես որ ձեր Հայրը գթասիրտ է» (Ղուկ. 6:36): Սա է Աստծո գործը: Եթե դա չունես, ուրեմն ոչինչ չունես: Նա ասում է. «Ողորմություն եմ ուզում և ոչ թե զոհ» (Օսե 6:6): Աստված ստեղծեց երկինքը, երկիրը և ծովը: Մեծ է այս գործը և Նրա իմաստության արդյունք: Բայց ոչ մի բանով Նա այդպես չէր շահում մարդկային ցեղի համակրանքը, ինչպես ողորմությամբ և մարդասիրությամբ, և դա Նրա իմաստության, ուժի և բարության գործն է: Բայց ամենամեծ գործն այն էր, որ Նա ծառայի կերպարանք առավ: Այդ պատճառով չէ՞արդյոք, որ մենք զմայլվում ենք Նրանով, այդ պատճառով չէ՞ արդյոք, որ մենք շնորհակալ ենք Նրանից: Եվ Աստված ոչինչ այնքան չի բաշխում մեզ, որքան ողորմություն: Այդ մասին շատ են վկայում բոլոր մարգարեները: Խոսելով ողորմության մասին` ես չեմ հասկանում այն, ինչ միավորված է շահասիրության հետ, դա ողորմություն չէ: Փշենու արմատը երբեք յուղ չի բխեցնում, այլ յուղ է տալիս ձիթապտղի ծառի արմատը, նույն կերպ նաև ողորմությունը. այն չի կարող տալ ո՛չ դրամապաշտության արմատը, ո՛չ ստինը և ո՛չ էլ հափշտակությանը: Մի՛ նսեմացրու ողորմությանը, առիթ մի՛ տուր, որ բոլորը կշտամբեն նրան: Եթե հափշտակում ես բարեգործության համար, ապա այդպիսի ողորմությունից ավելի վատ բան չկա: Եթե դա հափշտակությունից է գալիս, ուրեմն դա ողորմություն չէ, այլ դաժանություն է և մոլեգնություն, դա բարկացնում է Աստծուն: Եթե Կայենն այդքան վշտացրեց Աստծուն՝ իր ունեցվածքից ամենավատը զոհաբերելով, ապա որքան կբարկանա Աստված օտարինը բերելուց: Բերածն այլ բան չէ, քան զոհ, սրբություն, այլ ոչ թե ապականություն: Եթե չես համարձակվի աղոթել կեղտոտ ձեռքերով, ապա մի՞թե ահավոր չես համարում Աստծո առաջ բերել հափշտակության կեղտն ու անմաքրությունը: Դու չես թողնի, որ ձեռքերդ կեղտոտ ու անմաքուր մնան, այլ ամենից առաջ կլվաս դրանք, այնուհետև նոր զոհ կմատուցես, մինչդեռ այդ կեղտը ոչ մի հանցանք չի գործում, իսկ վերոնշյալն արժանի է քննության և կշտամբանքի: 

 

Ուրեմն չմտածենք միայն մաքուր ձեռքերով զոհաբերություն անելու և աղոթելու մասին, այլ նաև այն մասին, որ զոհաբերածը մաքուր լինի: Թող ձեռքերը մաքուր լինեն, բայց դրանք կատարյալ մաքուր կլինեն այն ժամանակ, երբ մենք ոչ միայն լվացվենք ջրով, այլև արդարությամբ. ահա թե ինչն է առավել մաքրում ձեռքերը: Եթե մենք անարդարություն գործենք և հազար անգամ լվանանք ձեռքերը, ոչ մի օգուտ չենք ունենա: Մարգարեն ասում է. «Լվացվեցե՛ք և մաքուր եղե՛ք» (Ես. 1:16), և չի ավելացնում, թե աղբյուրի մոտ գնացեք կամ բաղնիք կամ գետ, այլ՝ «Մաքրեցե՛ք ձեր հոգին չար արարքներից»: Ահա թե ինչն է ազատում անմաքրությունից, ահա իրական մաքրությունը: Մարմնական մաքրությունը մեզ մեծ օգուտ չի բերում, այլ հոգեկան մաքրությունն է մեզ համարձակություն տալիս Աստծո առաջ: Մեր աղոթքները պետք է մաքուր լինեն, բայց աղոթքները չեն կարող մաքուր լինել, եթե դրանք դուրս գան անմաքուր հոգուց: Ոչ մի բան հոգին այդքան անմաքուր չի դարձնում, որքան դրամապաշտությունն ու գողությունը: Աստված ատում է ոչ թե մարմնի անմաքրությունը, այլ՝ հոգունը, որովհետև լսի՛ր, թե ինչ է ասում Նա. «Երանի նրանց, որ սրտով մաքուր են, որովհետև նրանք Աստծուն պիտի տեսնեն» (Մատթ. 5:8): Իսկ ի՞նչ է ասում մարգարեն.«Իմ մեջ մաքուր սիրտ հաստատիր, Աստված» (Սաղմ. 50:12): Ուրեմն ողորմություն տանք արդար աշխատանքով, որպեսզի արժանանանք իրական բարիքներին:

 

 

Ռուսերենից թարգմանեց Գայանե ԹԵՐԶՅԱՆԸ
Սկզբնաղբյուրը՝ «Շողակն» երկշաբաթաթերթ